پایگاه اطلاع رسانی دکتر محمدصادق کوشکی

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، در حاشیه اکران فیلم های جشنواره فجر، از دکتر کوشکی درباره کیفیت آثار دینی تولیدشده جشنواره امسال سوال شد. دکتر کوشکی در پاسخ به سوالات معتقد بود فیلم‌های امسال جشنواره که محتوای ارزشی دارند، در قالب و فرم خیلی ضعیف هستند. وی گفت: هر فیلمی که بخواهد مخاطب را با خودش همدل کند، باید دلی باشد.

او ادامه داد: ما در غرب کار دلی نداریم. دلی یعنی کارگردان به کارش، هم اعتقاد داشته باشد و هم درک. درک و فهم نسبت به مضمون فیلم. بطور مثال شما شعرهای حافظ را می‌شناسید، ولی یک شعرهایی هست که ریتمش هم شعر حافظ است، اما حتی اسم شاعرش را هم نشنیده‌اید، چه برسد که حفظ باشید. چرا؟! چون هنر است دیگر. فقط بحث زیبایی مطرح نیست. ال اگر یک کار مخصوصا دینی باشد، این بحث اهمیتش دو چندان می‌شود.

این استاد دانشگاه بیان داشت: یکی اگر بخواهد لیبرالیسم را ترویج کند، همینقدر که لیبرالیسم را درک کرده باشد و به آن یک تعهدی داشته باشد، کفایت می کند. ولی اگر کسی که بخواهد دین را ترویج کند، هم باید دین را درک کرده باشد، هم باید اعتقاد داشته باشد و هم باید عامل باشد؛ عامل به دین. تازه این شروط محتوایی است. قدم دوم چون می‌خواهد دین را منتقل کند، برای انتقال دین، باید زیباترین قالب را انتخاب کند.

کوشکی با بیان ضرورت‌های این حساسیت، بیان داشت: وقتی شما بخواهید یک پیام معمولی را منتقل کنید، اگر ظرف پیام یک چیز معمولی باشد، اشکالی ندارد. اما وقتی می‌خواهید دین را منتقل کنید، اگر ظرفش معمولی باشد، باعث وهن دین است. یعنی ظرف و مظروف باید یک نسبتی با هم داشته باشد. باید تناسب داشته باشند.

وی عنوان کرد: چرا خیلی از فیلم‌هایی که فیلم‌نامه مذهبی دارند، اما بیننده اقبال نمی‌کند؟ خیلی‌هایشان ظرف متناسب با مظروف نیست! یعنی یک ظرف خیلی معمولی و متوسط برای یک مظروف گران‌بها نتیجه‌اش چه می‌شود؟ این کمدی می‌شود. شما فرض کنید، یک نفر نماز بخواند و یک سجاده مرتب پهن کند. یکی بیاید یک پارچه کثیف مثلا لک‌داری می‌اندازد و نماز می‌خواند. این مضحکه دین می‌شود.

کوشکی با بیان این نکته که در کار دینی باید حساس‌تر بود، گفت: اهمیت ظرف، متناسب با اهمیت مطروف است. یعنی شما نمی‌توانید یک کار سینمایی ضعیف را بیاورید و بگویید من می‌خواهم در آن پیام‌های دینی بریزم. می‌گویم پس تو می‌خواهی دین را مسخره کنی. یعنی یکی با یک خط زشتی بیاید قرآن را کتابت کند. این همانی است که شاعر می‌گوید: اگر تو قرآن بدین نمد خوانی/ ببری رونق از مسلمانی! مثل اینکه موذن یا قاری قرآن، بدصدا شود. می‌گویند: آقا بیا این صدتومان را بگیر و نخوان!

این استاد دانشگاه تولید این نوع فیلم‌ها را حرکتی ضددینی دانست و گفت: وقتی مدیری می آید و کاری را به کسی می‌سپارد که کاردان نیست، آن حرکت ضددینی است. با حرکت ضددینی نمی‌شود، فیلم دینی ساخت. چرا؟ چون دین توصیه می‌کند، هر چیزی را به دست کننده‌اش بسپاریم. حالا اگر بیاییم کاری را انجام دهیم که خود دین می‌گوید، اگر چیزی را به دست کسی بسپاری که لیاقت ندارد، این خیانت است. این کار حرام است. وقتی یک کاری، مبنای یک فیلم دینی می‌شود، فیلم حرام می‌شود.